Dava Şartları
Mahkemenin bir davayı esastan inceleyip karara bağlayabilmesi için varlığı veya yokluğu gerekli şartların tümüne dava şartları denilir.
Dava şartı olmadan açılan bir dava da derdest, açılmış bir davadır. Çünkü davanın hüküm ve sonuçları açıldığı anda doğar. Dolayısıyla dava şartı davanın açılması için gerekli bir şart değil, hâkimin uyuşmazlığın esaslarına girebilmesi için gerekli olan şartlardır.
Dava şartları olumlu ve olumsuz dava şartı şeklinde gerçekleşebilir. Örneğin mahkemenin görevli olması olumlu, aynı dava hakkında kesin hüküm bulunmaması olumsuz dava şartıdır.
HMK 114’te genel dava şartları düzenlenmiş. Yani her davada bulunması gereken şartlar. Bir de her davada aranamayıp bazı davalarda aranan özel dava şartları var. Özel dava şartlarının da kanuna dayanması gerekir. HMK m.114’e göre dava şartları aşağıdaki şekildedir;
MADDE 114- (1) Dava şartları şunlardır:
a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması.
b) Yargı yolunun caiz olması.
c) Mahkemenin görevli olması.
ç) Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması.
d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması.
e) Dava takip yetkisine sahip olunması.
f) Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması.
g) Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması.
ğ) Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi.
h) Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması.
ı) Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması.
i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması.
(2) Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır.
